Hac (Arapça: حج) dini nedenlerle, kutsal topraklar ve mekanlara yapılan ziyaret anlamına gelir.
İslamiyette kökeni Hz. İbrahim (AS)’ın bir erkek çocuğu olması halinde onu Allah yoluna kurban edeceğini adamasının ardından dileği yerine geldikten sonra, söz verdiği tarihte sözünü yerine getirip oğlu İsmail’i Allah için kurban etmeye hazırlanan Hz. İbrahim (AS)’a, sözünü tutma ödülü olarak Allah’ın gönderdiği koç ile özdeşleşen Hac ibadeti, İslam’ın beş şartından biridir.
Maliyetli olması nedeniyle ancak maddi durumu müsait olan Müslümanlara farz olan Hac ibadeti, her Müslümanın yerine getirebilmek için duacı olduğu, manevi değeri çok yüksek, ruhu arındıran müthiş bir ibadettir.
Hac ibadeti içerisinde Müslümanlar, kendi inanışlarına göre kutsal topraklar olan Mekke ve Medine’yi görmüş, İslam Peygamberi Hz. Muhammed (SAV) ve O’nun dostlarının yaşamına tanıklık etmiş ve başta İslam dünyasının kutsal yapıtı Kabe olmak üzere birçok kutsal yeri görürken, Kur’an-ı Kerim’in indiği topraklarda ibadet edip Arafat’ta şeytan taşlayarak, Hz. İbrahim (AS)’ın yaptığı gibi Allah yoluna kurbanlar keserek Hacı olur, günahlarından arınırlar.
Hac günleri Arefe ve Kurban Bayramı günleri olup, Kur’an-ı Kerim’de “bilinen günler” olarak ifade edilir. Hac ibadeti başlı başına bugünlerde yapılırken, Zilhicce ayının ilk on gününde ve Şevval, Zilkade aylarında Hac ile ilgili diğer vazifeler tamamlanabilir.
Hacc’ın temel farzı üç adet olup bunlar;
Bunların yanında Hac ibadeti esnasında şeytan taşlamak, ihram sırasında gereken kurallara uymak gibi vacipler ve güzel kokular sürüp telbiye gitmek, ayrıca ihram içindeyken namaz kılmak gibi sünnetler de yerine getirilir.
Mekke’nin fethinin ardından Hz. Muhammed (S.A.V)’in hicretinin 9. yılında farz kılınan Hac ibadeti, günahların kefaretinde en makbul ibadet olarak bilinir.
Haccın farz kılınmasının temel sebepleri olarak şunları söylenebilir,
Hac kendi içinde; ifrad haccı, temettü haccı ve kıran haccı olmak üzere üç değişik çeşitte sınıflanır.
İfrad haccında umre yapılmaz ve hacı adayı ihrama girme esnasında sadece hac için niyet eder. İfrad haccında kurban kesilmez.
Temettü haccında kurban kesmek dinen vacip sayılır. Hacı adayı hem umre hem de hac için ayrı ayrı niyet edip bu iki ibadet için ayrı ayrı ihrama girer. İlk olarak Umre niyetiyle ihrama girdikten sonra Umre ibadetini tamamlar ve Umre için giydiği ihramdan sonra Hac için ikinci kez ihrama girip Hac ibadetini de bu ikinci ihramla tamamlar.
Kıran haccında hacı adayı, Hac ve Umre ibadetlerini aynı ihram içerisinde yerine getirebilir. Bu Hac çeşidinde kurban kesmek zorunludur ve Hacı adayı ihrama girdikten sonra hem Umre hem Hac ibadetini yerine getirdikten sonra ancak ihramdan çıkabilir.
Kaynak: https://www.mealtur.com/blog/hac-nedir/